Dinsdag 20 februari 2018 organiseerde Regionaal Archief Tilburg een avond voor belangstellende heemkundekringen rondom het thema Auteursrecht. Te meten aan de grote opkomst die avond is dit een thema dat speelt. Tijdens deze avond hebben we geprobeerd de grootste valkuilen voor het publiceren van foto's boven tafel te krijgen.
Net als archieven beheren ook heemkundekringen mooie collecties foto's en ansichtkaarten. Tot voor kort waren deze beelden vaak alleen te bekijken in de panden van de kringen. Net als archieven delen ook heemkundekringen graag hun collecties met belangstellenden. Dat kan nu steeds beter en makkelijker via digitale beeldbanken.
Helaas levert dit soms wel onvermoede problemen op. Het begrip auteursrecht is voor wat het beeldmateriaal betreft vaak lastig te vatten. Foto's werden en worden in goed vertrouwen afgegeven bij het archief of de heemkundekring. Familiealbums, verzamelde dorpsfoto's, foto's van verenigingen of bedrijven, allemaal beelden die het verhaal van een gemeenschap documenteren.
Hier komt de lastige, maar duidelijke, auteurswet om de hoek kijken. Deze wet schrijft voor dat het auteursrecht uitsluitend het recht is van de maker van het werk. Deze maker (of diens 'rechtverkrijgenden') heeft als enige het recht om dit werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Dit recht geldt tot 70 jaar na de dood van de maker, dus ook voor de erfgenamen.
Verwarrend is dat men vaak de redenering volgt: "ik heb die foto gekocht/gekregen van de fotograaf" of "ik heb die fotograaf de opdracht gegeven en daarvoor betaald". Dan is die foto toch van mij? Dat is dus niet zo.
Als de fotograaf of een andere auteursrechthebbende geen (schriftelijke) toestemming tot publiceren heeft gegeven, dan wordt daarmee de auteurswet overtreden. De techniek maakt het steeds beter mogelijk onterecht gepubliceerde foto's te traceren. De auteursrechthebbende kan dan een (financiële) claim indienen.
Boodschap is dus: let op wat je publiceert. Regel de auteursrechten zo goed mogelijk (en niet te informeel) en leg ze schriftelijk vast. Ook op dit terrein is samenwerking en kennisdelen belangrijk.
