Sinds de jaren zeventig torent Stadskantoor 1 als een moderne monoliet boven het centrum van Tilburg uit. De donkere kantorenflat van Gemeente Tilburg aan het Stadshuisplein krijgt al snel de bijnaam: Zwarte Doos.
Filmmaker en ambtenaar Twan Mickers raakt gefascineerd door de historie en dynamiek van zijn werkplek. In aanloop naar een grootschalige renovatie legt hij de verhalen van de Zwarte Doos vast in een documentaire die in mei 2019 bij Cinecitta in première gaat. Vanwege het historisch belang wil Mickers wil zijn film veilig stellen voor de toekomst en toegankelijk maken voor een breed publiek. Daarom schenkt hij zijn documentaire recentelijk aan Regionaal Archief Tilburg. Een prachtige schenking die vanaf heden voor iedereen te bekijken is.
Het Tilburgse gemeentehuis: een korte geschiedenis
De illustere Zwarte Doos is de opvolger van het oude stadhuis, dat in de jaren zestig sterk verouderd is en niet meer voldoet aan de veranderde behoeften van de ambtenaren.
In 1965 wordt de eerste bouwvergunning verleend voor een nieuwe stadskantoor. Volgens de visie van burgemeester Cees Becht wordthet een groots gebouw dat is gebaseerd op Rotterdamse architectuur. Zodoende wordt het Rotterdamse bureau Kraaijvanger architecten uitgenodigd voor het indienen van een ontwerp. Opvallend detail: in de oorspronkelijke plannen was het Stadskantoor wit, zodat het zou passen bij het paleis-raadhuis. Deze plannen worden echter gewijzigd, vanuit het idee dat het witte paleis juist beter naast een zwart complex zal afsteken. Het idee van de Zwarte Doos is geboren.
Uiteindelijk wordt het nieuwe Stadskantoor in 1971 in gebruik genomen. Waarna het oude stadhuis uit 1849 tot groot verdriet van de Tilburgers wordt gesloopt. Toch zijn in het moderne stadskantoor nog elementen van de classicistische voorganger terug te vinden. Zoals de monumentale deuren en de beelden Handel en Nijverheid die een op het dak stonden.
De Zwarte Doos door de ogen van ambtenaren
De documentaire van Mickers vertelt de geschiedenis van het oudste Stadskantoor van Tilburg door de ogen van acht ambtenaren ten tijde van het bestuur van burgemeester Peter Noordanus (2010-2017). De opnames zelf zijn tussen 2012 en 2017 gemaakt en het oorspronkelijke idee was om het kantoor in losse beelden vast te leggen. In gesprekken met collega’s hoort Mickers echter steeds meer interessante details, waardoor de film uiteindelijk de vorm van een documentaire krijgt.
.jpg?sfvrsn=511cc55c_1)
Zo neemt Mickers de kijker mee naar de postkamer, waar medewerker Wim van den Bersselaar alle poststukken met zorg behandelt. Trees van Vugt – Van de Wiel geeft als coördinator documentbeheer juist een kijkje in het archief van Gemeente Tilburg. De bodes Raymond Santegoets en Ton Vialle zorgen op hun beurt voor het faciliteren van het college, zoals de ontvangst van gasten en schenken van koffie. Door de ogen van bestuurlijk adviseur Hendt van der Poel wordt de kijker verder meegenomen achter de schermen van het bestuur, waar hij naar eigen zeggen als een soort smeerolie zorgt dat goede besluiten het halen in de raad. Via Lindsey de Vos komt de jongere generatie aan het woord. Als medewerker Stadswinkel helpt zij vanachter de balie de inwoners van Tilburg en is ze voor de burgers één van de gezichten van de gemeente. Els Goossens vertelt over haar rol binnen de Zwarte Doos als secretaresse van het gemeentebestuur, op het moment van filmen is zij dat specifiek van wethouder Marcella Hendrikx. Ten slotte kent de Zwarte Doos voor Martin Klijberg van de technische dienst geen geheimen, zo toont hij de atoomkelder en andere verrassende veiligheidsmaatregelen.
Nieuwe tijden in een oud gebouw
De bevlogen ambtenaren vertellen over het verleden, heden en toekomst van het werkende leven in de Zwarte Doos. Het zijn persoonlijke verhalen, die tegelijkertijd een mooi tijdsbeeld geven van een grote Nederlandse gemeente. Door de jaren heen is veel verandert in de gemeentelijke structuren. Zo wordt de koffiebode vervangen door een automaat, raakt de atoomschuilkelder in de vergetelheid, staan er geen oranje asbakken meer op de bureaus, verdwijnt de stropdas, wordt papier steeds meer digitaal en maakt de eens zo strenge hiërarchie plaats voor een meer persoonlijke omgang. Eén ding hoor je echter door de jaren heen, en dat is de liefde voor Tilburg binnen de Zwarte Doos.
Bekijk hier de hele film.
