Nieuwe genealogische bron online: ziekenregisters St. Elisabethziekenhuis

1
25-03-2025

 

We hebben een nieuwe bron toegevoegd aan onze genealogische database: de ziekenregisters van het Sint Elisabethziekenhuis en haar voorloper, het Sint Elisabeth Gasthuis.

 

In 1827 werd aan De Veldhoven een provisorisch gasthuis opgericht voor de verzorging van armlastige zieken verzorgd. Door de opkomende mechanisatie binnen de textielindustrie groeide het aantal inwoners van Tilburg in die periode snel, waardoor het pand al gauw te klein werd. In 1838 verhuisde het gasthuis naar een nieuw gebouw op de Loch. De zorg voor de zieken kwam in handen van de Zusters van Liefde.

Al in 1915 ontstond het idee voor een nieuw ziekenhuis in de Armhoefse Akkers, maar door financiële problemen kon de bouw daarvan pas in 1927 beginnen. Twee jaar later, in 1929, werd het nieuwe Sint Elisabethziekenhuis geopend.

Het archief van het R.K. Gasthuis is bij ons ondergebracht. Het archief bevat vier ziekenregisters uit de periode 1855- 1945. In deze registers staan de namen (en in de latere registers ook de adressen) van de patiënten en gegevens over de verblijfsduur in het ziekenhuis. Hoewel de reden van opname niet is vermeld, kun je mogelijk meer achterhalen door deze gegevens te combineren met de doodsbriefjes uit Tilburg, die al voor een groot deel op  naam geïndexeerd zijn. Een waardevolle bron om je stamboom verder mee aan te vullen!

De eerste twee ziekenregisters (over de periode 1855-1926, het jaar 1893 ontbreekt) zijn al op naam doorzoekbaar in onze genealogische database. Later zullen ook de overige twee registers aan de database toegevoegd worden. De scans van alle vier de registers zijn hier te vinden. 

3 reacties

Reageren
  1. Will | Mar 28, 2025
    leuk de ingang oud Elisabeth , hier heb ik lang gewerkt ! W van Grinsven 
  2. Stef | Mar 25, 2025
    Bedankt voor je uitgebreide toelichting Indie! 
  3. Indie | Mar 25, 2025
    Voor wie met de ziekenregisters aan de slag wil gaan, kan ik naar aanleiding van het indexeren nog de volgende informatie meegeven: De patiënten en de ziekenzorg Wat opvalt is dat het echt een rooms-katholiek gasthuis was, in het gasthuis werden veel zusters en fraters opgenomen en daarnaast werd in de negentiende eeuw bij elke protestantse patiënt in koeienletters "Protestant" geschreven met een streep eronder, dat gebruik van die vermelding "Protestant" verdween met de eeuwwisseling.  Het gasthuis richtte zich vooral op patiënten uit Tilburg, daarnaast werden er diverse patiënten uit omliggende dorpen, zoals Gilze, Udenhout en Oisterwijk opgenomen en zelfs enkele van over de grens, bijvoorbeeld uit Turnhout. Incidenteel komen ook patiënten uit bijvoorbeeld Rotterdam in het ziekenhuis terecht. In de negentiende eeuw zie je veel patiënten die voor langere tijd, dus meerdere jaren, in het ziekenhuis verbleven. Zo was er een patiënte, Petronella de Wijs, die bij de start van het ziekenregister 1874-1892 al sinds 1855 in het gasthuis lag. Bovendien overleden er in de negentiende eeuw ook relatief veel patiënten. Rond de eeuwwisseling, zo ongeveer vanaf de jaren 1890, zie je dat het verblijf steeds korter wordt en patiënten in de meeste gevallen herstellen in plaats van overlijden. Enkele kleine feitjes: Tilburg werd in 1889 geteisterd door een (kleine?) pokkenepidemie, bij de patiënten die met pokken waren besmet werd dit ook aangetekend in de registers.  In de oorlogsjaren 14-18 zie je veel vluchtelingen, Nederlandse militairen uit het hele land en zelfs geïnterneerde Belgische militairen in de registers voorkomen. In het laatste jaar van de oorlog, 1918, zie je in het najaar veel overleden patiënten, met name militairen, waarschijnlijk gaat het om slachtoffers van de Spaanse griep.  De ziekenregisters Hoewel er zeer waarschijnlijk ooit oudere registers hebben bestaan (gelet op de patiëntnummers), beginnen de bewaarde ziekenregisters in 1874. De registers bevatten de naam van de patiënt, diens woonplaats of adres, leeftijd, datum van opname en datum van herstel of overlijden. Deze gegevens zijn ook in de index te vinden. Daarnaast bevatten de registers ook de instantie of de persoon voor wiens rekening de patiënt werd opgenomen, dit kan voor eigen rekening zijn of door een bekende, maar ook vaak wordt de gemeente, de Heilige Geest Armen, het ziekenfonds van de Staatsspoorwegen (Atelier) of een religieuze instelling als rekeningdrager genoemd. Verder staan er nog gegevens in omtrent de voldoening van verschuldigde betalingen. Wat echter niet in de ziekenregisters staat, is voor welke ziekte of behandeling iemand werd opgenomen. Voor de gevallen waar de patiënt overleed, kunnen de doodsbriefjes uitkomst bieden, die in Tilburg al vanaf 1877 bewaard zijn gebleven, waarop de doodsoorzaak genoteerd staat. Daarnaast kunnen in sommige gevallen, bijvoorbeeld wanneer een heel gezin werd opgenomen, oude kranten uitkomst bieden. Soms kan het zijn dat een gezin na een brand met brandwonden werd opgenomen. Verder kan je voor een tamelijk korte periode ook nog gebruik maken van het zogenaamde "register met opgave van bedrijfsongevallen" (toegang 4, inventarisnummer 1908). Hierin staan alle personen die tussen 1902 en 1907 gewond raakten op het werk, met vermelding van het opgelopen letsel. Verder is het goed om te weten dat alle patiënten die na een jaarwisseling in het ziekenhuis bleven liggen, aan het begin van het nieuwe jaar opnieuw werden ingeschreven. Wat op zal vallen is dat bij deze patiënten bij hun inschrijving in het voorgaande jaar geen datum van herstel vermeld staat, omdat de datum van herstel pas in het volgende (of nog later) jaar gelegen was. Bovendien is het aan te raden om bij het zoeken gebruik te maken van zogeheten "wildcards". Met regelmaat werden achternaam verkeerd gespeld, waarschijnlijk "van horen zeggen" opgeschreven. Zo stond in het registers de naam "Luduck", wat waarschijnlijk "Leduc" zal zijn geweest. Daarnaast worden veel vrouwen niet bij voornaam genoemd en ook waarschijnlijk onder de achternaam van hun partner ingeschreven. Ook zie je in de registers dat er met regelmaat roepnamen, zoals Gonda, Kees of Jans, worden opgeschreven in plaats van geboorte- of doopnamen.

    Reageren

    Contact en informatie
    sluit Hulp nodig?
    We helpen je graag van maandag t/m vrijdag van 10:00 tot 16:00 en van 19:00 tot 22:00 uur via chat.
    Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag wel stellen via een e-mail naar info@regionaalarchieftilburg.nl.

    sluit Online op dit moment
    chatOnline -
    Stel een vraag