In de serie Frequently Forgotten Files (FFF) zetten we minder bekende, maar bijzondere archieven uit onze collectie in de schijnwerpers. In deze aflevering staat archief 2727, Reisvereniging “Excelsior”, centraal
Reisvereniging “Excelsior”, 1953-1976
Op 13 augustus 1953 vindt in het café van P. van Dongen te Raamsdonksveer de oprichtingsvergadering plaats van Reisvereniging “Excelsior”. De vereniging wordt opgericht door en voor mensen die op de Oosterhoutseweg wonen ofwel gewoond hebben. Het doel van “Excelsior” is ‘om tenminste eenmaal per jaar op reis te gaan op een werkdag’. Afgesproken wordt dat men per persoon een kwartje (0,25 ct.) per week spaart. De penningmeester komt wekelijks het geld bij de leden ophalen. Op deze manier is het mogelijk om eens per jaar een bus te betalen met onderweg een warme maaltijd. Een uitstapje met een etentje werd in de jaren vijftig nog als een heel feest gezien.
Voor veel mensen is de reisvereniging in de jaren ’50 (de periode van de Wederopbouw) de enige mogelijkheid om eens een dagje doordeweeks uit te gaan. Auto’s zijn nog geen gemeengoed en snipperdagen ook niet. Pas in 1968 wordt het recht op vakantiegeld in de wet vastgelegd. De eerste jaren stijgt het ledenaantal van “Excelsior” zodanig, dat er een ledenstop wordt ingesteld. ‘Niet meer leden dan één bus kan bevatten’, komt er in het reglement te staan. De reisjes gaan onder meer naar Wuppertal, de bollenvelden, Achterhoek, Koningswinter en Dinant. De leden van de reisvereniging kiezen zelf de reis uit, met meerderheid van stemmen.
Halverwege de jaren ’60 worden de Rijksweg en Maasroute aangelegd. De mensen van de Oosterhoutseweg moeten noodgedwongen verhuizen en de banden met oude buurtbewoners vervagen. Het zijn ook de jaren van toenemende welvaart; steeds meer mensen hebben een behoorlijk inkomen met vakantiegeld en snipperdagen én een eigen auto waarmee ze op pad kunnen. Het ledental van “Excelsior” loopt steeds meer terug. Leden van het eerste uur zijn inmiddels overleden of te oud geworden om nog mee op reis te gaan. Jongeren hebben geen belangstelling om lid te worden van de reisvereniging. ‘Zij zijn opgegroeid in een gelukkig vrijere wereld met meer mogelijkheden voor iedereen’, zo valt te lezen in de notulen. In november 1976 is het ledental gezakt tot zeventien leden. Hierdoor wordt de reis ‘onverantwoordelijk duur’ en het bestuur besluit de vereniging op te heffen.
Over het archief
Het archief van Reisvereniging “Excelsior” bestrijkt de periode 1953-1976. Het hele archief bestaat uit één gekartonneerd schrift. Archief 2727 is openbaar en te raadplegen in de studiezaal van Regionaal Archief Tilburg.
Wat zit er in?
Een schrift met daarin de notulen van de ledenvergaderingen, krantenknipsels, reglement en ledenlijsten. De eerste aantekening (van de oprichtingsvergadering) dateert van 13 augustus 1953, de laatste van november 1976. Los voor in het schrift zitten een drietal uitnodigingen tot bijwoning van een ledenvergadering in hotel “De Witte Leeuw”.
Highlights
In de vergadering van 1 juli 1954 wordt een brief voorgelezen van de directie van Stoomlederfabriek De Kroon uit Waalwijk. De directeur laat weten dat de heer Blankers door ziekte van zijn collega niet gemist kan worden in de fabriek en dus niet mee kan met het uitstapje van de reisvereniging, ‘en of de vereniging niet een oplossing in het reglement kan vinden om de heer Blankers zijn gespaarde geld toch terug te betalen’. Na beraad besluiten de leden van “Excelsior” om de heer Blankers zijn gespaarde centen níet terug te betalen , want ’wanneer men daaraan begint kan het volgende jaar ieder die de reis niet bevalt wel een briefje aan de werkgever vragen en de vereniging maakt dan een kans om met een halve bus op reis te moeten en voor een volle bus te betalen.’
